مطالعات کمی خدمات آنلاین
مقدمه
زمانی‌که طرح اولیه این مطالعه کمی در گوی مطرح و تصویب شد، حتی اعضای گروه هم تردیدهایی داشتند در مورد اینکه آیا واقعاً این کار ممکن است و اگر ممکن باشد آیا چیزی به ما و مخاطبان اضافه می‌کند یا نه؟ اینها پرسش‌های مهمی بودند -و شاید همچنان هم هستند. استخراجِ داده‌های اولین دور از این مطالعه اما تردیدهای ما را اگر نگوییم کاملاً از بین برد، بسیار کم کرد.
این مطالعه کمی، چنانکه دوستانِ متخصصِ ما در زمینه پیمایش‌های کمی با نگرانی به ما تذکر می‌دادند، یک «پیمایش تعمیم‌پذیر» نیست. یعنی نتایج این مطالعه را نمی شود به کل جامعه ایران یا به هر گروه دیگری، جز مشارکت‌کنندگان در این مطالعه تعمیم داد.
اما این مطالعه واجد چند ویژگی است که آن را به زعم ما -نویسندگان گزارش- خواندنی و در طول زمان مهم می‌کند این ویژگی‌ها عبارتند از:
۱-گروهی متنوع و کوچک
مشارکت‌کنندگان، نفر به نفر توسط تیم پژوهش بر اساس گروه سنی و جنس از کلیه مراکز استان‌های ایران انتخاب شده‌اند. مشارکت‌کنندگان بر اساس اعتماد متقابل قبول کرده‌اند بخشی از یک مطالعه طولی باشند و پرسشنامه‌ای را پاسخ دهند. این گروه با تلاشِ بسیار توسطِ تیم پژوهش به صورت همگن و سراسری تشکیل شده است که خود یکی از بخش‌های بسیار پیچیده و سخت و البته جذاب این مطالعه است.
۲-فصلی و ادامه‌دار
این مطالعه در هر فصل با همین گروه ثابت تکرار می‌شود. همه مطالعه ادامه‌دار در جامعه مشارکت‌کنندگان، ریزش‌هایی خواهند داشت، ما در تیم مطالعه تلاش کرده‌ایم تا حد امکان ریسک‌های این اتفاق را کم کنیم. مطالعات ادامه‌دار، می‌تواند نشان‌دهنده تغییراتِ رفتاری در جامعه باشند.
۳-تولیدِ پرسش
همان‌طور که گفته شد این مطالعه تعمیم‌پذیر نیست اما ارزش‌ِ مهمی برای پیمایش‌هایِ تعمیم‌پذیر دارد و آن هم تولید پرسش‌هایی است که باید به آنها پرداخت، در واقع کار چنین مطالعه‌هایی شناساندن نقاطی است که می‌تواند برای کسب و کارها محل پرسش باشد یا باید به آنها توجه کرد.
۴-در دلِ مطالعات بزرگتر
مطالعاتِ اینچنین نه‌تنها خود مولدِ پرسش‌ها و حاویِ بصیرت‌هایی هستند که با توجه به مطالعاتِ بزرگتر قابل تفسیر هستند. این یافته‌های دوره‌ای اگر یافته‌های مطالعات بزرگتر را تایید کنند معنادار هستند اگر تایید نکنند می‌توانند موضوعاتِ قابل اعتنایی برای مطالعات بعدی باشند.
گروهی متنوع و کوچک
جامعه هدف پژوهش:
افراد ۱۰ سال به بالا در سراسر کشور که از گوشی هوشمند استفاده میکنند.
حجم نمونه:
۳ نفر زن و ۳ نفر مرد ساکن در شهرهای مراکز استان در سراسر ایران.
مشارکت کنندگان پیمایش فصل پاییز ۱۴۰۳
۸۳ نفر از جامعه هدف ساکن در ۲۶ شهرهای مرکز استان
| اراک اردبیل اصفهان اهواز ایلام بجنورد بندرعباس بوشهر بیرجند | بیرجند تبریز تهران رشت زاهدان زنجان شهرکرد شیراز قزوین | قم کرج کرمان کرمانشاه مشهد همدان یاسوج یزد |
نمونه گیری و تدوین پرسشنامه:
روش نمونه گیری، روش تصادفی در دسترس بوده است.
در تدوین این پرسشنامه سه هدف اصلی دنبال می‌شد:
- مطالعه الگوی مصرف تلفن همراه در گروه های سنی ، جنسیتی و تحصیلی
- ارزیابی انگیزه ها و دلایل اپلیکیشن های بانکی
- نظرسنجی درباره فیلترینگ و دولت چهاردهم
برای طراحی سوالات به منظور دست یابی به اهداف فوق از دو روش استفاده شد.
نخست: ارجاع به یافته های پژوهشِ بهمن ماه ۱۴۰۲ «گوی» با موضوع «استفاده عمومی اپلیکیشنها» با حجم نمونه ۵۰۰ نفری؛
در این پژوهش، سوالات بازی درباره دسته بندی اپلیکیشن‌های داخلی و خارجی، کاربردهای تلفن همراه و دلایل حذف اپلیکیشنها پرسده شده بود. برخی سوالات مطالعۀ کنونی در پرسشنامه عمومی اپلیکیشنها به صورت سوالات بازپاسخ پرسیده شده بود. برخی گویه‌های این پرسشنامه از غربال و دسته بندیِ پرسش‌های باز استخراج شده که هم از لحاظ محتوا و هم از لحاظ بیان به آن ارجاع دارد.
دوم: فوکوس گروپ تیم پژوهش کمی پیرامون موضوع فیلترینگ؛
پس از طراحی پرسشنامه اولیه، نمونه تدوین شده توسط ۱۵ نفر از افراد جامعه هدف تکمیل شد. پس از دریافت بازخورد و اصلاح مجدد، نسخه نهایی پرسشنامه[1] آماده شد.
پرسشنامه با ۲۸ سوال اصلی طراحی و با استفاده پرسشنامه آنلاین اجرا شده است.
پرسشنامه از طریق پیامک و سایر پیام‌رسان‌ها برای مشارکت‌کنندگانِ داوطلب ارسال شده است.
تحلیل داده‌ها:
داده‌های جمع‌آوری شده، از طریق پرسشنامه با استفاده از نرم‌افزار Modeler SPSS مورد تست‌های آمار توصیفی قرار گرفت[2]. یافته‌ها در تیم پژوهش بررسی و با مطالعاتِ دیگر تطبیق یافت.
یافته‌ها:
نیم رخ مشارکت کنندگان
از ۸۳ مشارکت‌کننده ۵۰ نفر معادل ۶۲/۲ درصد زن و ۳۳ نفر معادل ۳۸/۸ مرد هستند.
نسبت سنی
مشارکت‌کنندگان در سه گروه سنی تقسیم شده‌اند.
- زیر ۳۰ سال
- ۳۰ تا ۵۰ سال
- ۵۰ سال به بالا.
در این دسته‌بندی تلاش شده، الگوهای استفاده گروه‌های سنی از تکنولوژی‌های اطلاعات و ارتباطات در نظر گرفته شود.
تحصیلات
مشارکت کنندگان در همه گروه‌های تحصیلی پراکنده هستند اگرچه این پراکندگی به نسبت مساوی نیست. بیشتر پاسخگویان دارای مدرک کارشناسی بودند و تحصیلات حوزوی با ۱ نفر مشارکت‌کننده کمترین پراکندگی را به خود اختصاص داده است.
به منظور آنکه آمارها قیاس پذیر و خواناتر با شد ۷ دسته تحصیلی را به سه دسته اصلی تقسیم کردیم.
شاخص تقسیم بندی
میزان سپری کردن دوره‌های آموزش عالی است.
نسبت شغلی
بیشتر مشارکت کنندگان کارمند دولتی و پس از آن بخش خصوصی هستند. هیچ فرد نظامی در جمع پاسخگویان نبود.
نسبت تأهل
حدود ۶۳ درصد مشارکت کنندگان متاهل هستند.
بخش اول
الگوی رفتاری استفاده از تلفن همراه
از چند تلفن همراه استفاده می‌کنید؟
با طرح ۱۰ سوال الگوی استفاده از تلفن همراه در گروه های سنی، جنسیتی و تحصیلی را مورد توجه قرار داده‌ایم.
۹۶/۴ نفر از تلفن همراه استفاده می کنند.
- ۸۱/۲ نفر از یک دستگاه
- ۱۷/۸ نفر از دو ستگاه
- هیچ کس بیشتر از ۲ دستگاه استفاده نمی‌کرد.
در روز چند ساعت مشغول تلفن همراه هستید؟
به طور میانگین بیشتر افراد بیشتر افراد ۲ تا ۳ ساعت در روز از تلفن‌های همراهشان استفاده میکنند.
اما دقیق‌تر آن است که بدانم ۴۲/۲ درصد، بیشتر از ۴ ساعت به گوشی‌های خود مشغول هستند. و تنها ۱/۲ درصد کمتر از ۱ ساعت از تلفن همراه استفاده میکنند.
استفاده از تلفن همراه بر اساس نسبت جنسی
- زنان حدود ۵ درصد بیشتر از میانگین کل، بیش از ۴ ساعت از تلفن همراه خود استفاده میکنند و مردان حدود ۸ درصد کمتر از میانگین کل
- به‌نظر می‌رسد زنان ساعات بیشتری از مردان از گوشی خود استفاده میکنند.
استفاده از تلفن همراه بر اساس گروه‌های سنی
- جوان‌ها بیشتر از گروه‌های سنی دیگر از تلفن همراهشان بیش از ۴ ساعت استفاده میکنند.
- این گروه -زیر ۳۰سال- تقریبا ۲ برابر از بزرگترهای خود بیشتر از گوشی استفاده میکنند.
- در مجموع بالاتر ۵۰ ساله‌ها کمتر از گروه‌های دیگر از گوشی همراه استفاده میکنند.
- بر اساس این آمار با افزایش سن زمان استفاده ازتلفن همراه نیز افزوده می‌شود.
استفاده از تلفن همراه بر اساس تحصیلات
- چندان دقیق به نظرنمی‌آید که سطح تحصیلات را در میزان استفاده از تلفن همراه مؤثر بدانیم.
- فاصله میزان استفاده از تلفن همراه در گروه تحصیلی کاردانی و کارشناسی از یک سو و گروه تحصیلی کارشناسی ارشد، دکتری و بالاتر چنان نیست که بتوان نتیجه گرفت میزان استفاده از گوشی در بین این گروه به نحو معناداری بیشتر از کروه تحصیلی ارشد و دکتری است.
- بالاتر بودن استفاده دیپلم‌ها و زیر دیپلم‌ها از گوشی را باید با اتکا به سن تحلیل کرد.
- به نظر تحصیلات ارتباط معنادار و معینی با تحصیلات مشارکت کنندگان ندارد.
در گوشی‌هایتان چه خبر است؟
برای مطالعه درباره چگونگی استفاده از تلفن همراه و کاربری‌های مختلف آن از مشارکت کنندگان خواستیم که گزینه های زیر را براساس اولویت کاربری خود بین ۱ تا ۵ به ترتیب امتیاز دهد.
- مکالمه
- استفاده از خدمات آنلاین اپلیکیشنها
- استفاده از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی
- استفاده از سایت‌های اینترنتی
- استفاده از امکانات جانبی گوشی
اولویت استفاده به چه ترتیب است؟
- مشارکت‌کنندگان در انتخاب اینکه استفاده از پیام‌رسان‌ها و خدمات اپلیکیشنها اولویت اول‌شان است یا دوم با هم اختلاف نظر داشته‌اند. برخلاف آنکه تقریبا اولویت‌های بعدی را بدین ترتیب چیده‌اند.
- اولویت سوم مکالمه با تلفن.
- اولویت چهارم استفاده از سایت‌های اینترنتی.
- اولویت پنجم استفاده از امکانات گوشی بوده است.
زنان و مردان از تلفن همراه چه استفاده‌ای میکنند؟
- نزدیک به ۷۱ در صد زنان استفاده از خدمات اپلیکیشنها را اولویت اول یا دوم خود دانسته‌اند.
- سومین اولویت زنان در استفاده از تلفن همراه، با درصدی نزدیک به درصد میانگن، «مکالمه»است.
- و برخلاف تصور استفاده از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی در اولویت چهارم برای زنان قرار می‌گیرد.
- و مانند اکثر مشارکت کنندگان، برای زنان اولویت پنجم، استفاده از امکانات گوشی است. اگرچه ۱۰ درصد پایین تر از میانگین کل.
- در مجموع می‌توان گفت الگوی استفاده زنان از تلفن همراه به الگوی میانگین مشارکت‌کنندگان نزدیک است.
- مردان اولین اولویت استفاده از تلفن همراه را «مکالمه» انتخاب کرده‌اند.
- دومین اولویت برای مردان، «استفاده از خدمات آنلاین اپلیکیشن ها» و سومین اولویت استفاده از «پیام‌رسان‌ها و شبکه‌اجتماعی» است.
- با این حال با توجه به پراکندگی انتخاب‌ها میان اولویت دوم و اولویت سوم، باید توجه داشت که میان خدمات اپلیکیشنها و شبکه اجتماعی مرز باریکی وجود دارد و این دو به هم نزیک هستند.
- درصد بسیار بالایی از مردان آخرین اولویت برایشان استفاده از ابزارها و امکانات گوشی همراه است.
- اولویت اول و دوم زنان استفاده از خدمات اپلیکیشن‌هاست و اولویت اول مردان مکالمه از طریق تلفن همراه است.
- مردان علایق و اولویت‌های پراکنده‌تری نسبت به زنان دارند.
گروه‌های سنی از تلفن همراه خود چطور استفاده میکنند؟
مشارکت کنندگان زیر ۳۰ سال
- اولویت اول زیر ۳۰ ساله‌ها برای استفاده از تلفن همراه استفاده از پیام‌رسان‌ها و شبکه اجتماعی است.
- اگرچه گروه سنی زیر ۳۰ سال، برای اولویت اول بیشترین فراوانی را به «پیام‌رسان و شبکه اجتماعی» با ۲۹ درصد داده اند، اما دومین گزینه پس از آن با ۲۵ درصد، «استفاده از سایت های اینترنتی» است. این وضعیت برخلاف انتظار است که پیش بینی می شد استفاده از اپلیکیشن ها فراوانی بیشتری را به دست آورد. در حالیکه تنها ۱۶/۷ درصد «استفاده از خدمات اپلیکیشنها» در اولویت اول خود قرار داده‌اند.
- مانند میانگین کل مشارکت‌کنندگان، جوانان مکالمه را در اولویت سوم خود قرار داده‌اند.
- در اولویت‌بندی استفاده از سایت‌های اینترنتی که چهارمین اولویت این گروه است، شکاف بارزی دیده می‌شود. در حالی که ۲۵ درصد این کاربرد را به عنوان اولویت اول خود انتخاب کرده‌اند، ۷۵ درصد آن را در اولویت چهارم و پنجم خود گذاشته‌اند.
مشارکت‌کنندگان ۳۰ تا ۵۰ ساله
- به نظر می‌رسد ۳۰ تا ۵۰ ساله ها بیشتر از دو گروه سنی کوچکتر و بزرگتر از خود از اپلیکیشنها استفاده میکنند و برخلاف زیر ۳۰ ساله‌ها اولویت دومشان استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان هاست.
- اولویت سوم آنها یعنی مکالمه به انتخاب اکثریت و میانگین کلی مشارکت‌کنندگان نزدیک است.
- اولویت چهارم و پنجم آنان نیز منطبق با الگوی استفاده عمومی مشارکت‌کنندگان است.
- بالا بودن درصد انتخاب کنندگان در هر اولویت نشان می‌دهد، ۳۰ تا ۵۰ ساله‌ها بیشتر از گروه‌های سنی دیگر انتخاب‌های مشابه و و الگوی رفتار همگن دارند.
الگوی مصرف بیشتر از ۵۰ ساله ها از تلفن همراه
- مسن‌ترین دسته بندی در این پژوهش اولویت اول خود را در استفاده از موبایل، «مکالمه» انتخاب کرده است.
- اولویت دوم آنان مانند میانگین کلی، «استفاده از اپلیکیشنها» است.
- اولویت سوم، «استفاده از شبکه‌های اجتماعی» و اولویت بعد از آن «استفاده از سایت‌های اینترنتی» است.
- در نهایت استفاده امکانات گوشی پنجمین مورد اولویت‌شان است.
تحصیلات بر الگوی استفاده از تلفن همراه تاثیر دارد؟
دیپلم و زیر دیپلم
در واقع این گروه کسانی هستند که دوره آموزش عالی در دانشگاه را نگذرانده‌اند. بنابراین بخش عمده آنان با گروه سنی جوانان زیر ۳۰ سال هم‌پوشانی دارد.
- اولویت اول این گروه در مصرف تلفن همراه «استفاده از شبکه‌های اجتماعی و پیام‌رسان‌ها» بوده است. در رتبه بعدی با ۴۲/۱ درصد فراوانی استفاده از خدمات آنلاین اپلیکیشنها قرار دارد.
- مانند سایر گروه‌ها و منطبق با میانگین کل، اولویت سوم به مکالمه اختصاص یافته است.
- اولویت چهارم و پنجم «استفاده از سایت های اینترنتی» و «امکانات جانبی گوشی همراه» قرار دارد. فراوانی این دو اولویت هم‌خوانی زیادی با فراوانی به میانگین کل دارد.
- الگوی استفاده این گروه تحصیلی به لحاظ ترتیب اولویت‌ها با زیر ۳۰ ساله‌ها منطبق است. با این حال در شدت امتیازدهی و فراوانی اولویت‌بندی ها با یکدیگر متفاوت هستند.
فوق دپیلم و کارشناسی
در گروه تحصیلی میانه پژوهش الگوی استفاده بدین ترتیب است:
- با فاصله گرفتن از نوجوانان و جوانان زیر دیپلم باز هم استفاده از اپلیکیشنها در اولویت اول قرار می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد، مشارکت‌کنندگان کاردانی و کارشناسی بیشتر از اپلیکیشنها استفاده میکنند و در مجموع در اولویت اول و دوم خود بیش از ۷۰ درصد این کاربری را انتخاب کرده‌اند.
- این گروه تحصیلی در اولویت دوم با اندکی فاصله استفاده از پیام‌رسان‌ها و شبکه‌های اجتماعی را انتخاب کرده‌اند.
- در ادامه اولویت مکالمه با ضریب نزدیک به میانگین کل در اولویت سوم قرار گرفته است.
- استفاده از سایت‌های اینترنی و امکانات تلفن همراه به ترتیب در اولویت چهارم و پنجم قرار می‌گیرد.
- این گروه بیش از سایر گروه‌ها از امکانات جانبی گوشی استفاده می‌کند.
- علاوه بر تفاوت اولویت اول و دوم این گروه تحصیلی با گروه دیپلم و زیردیپلم، فراونی اولویت‌بندی‌های مختلف با یکدیگر متفاوت است
اولویت استفاده از تلفن همراه در گروه تحصیلی کارشناسی ارشد و بالاتر
- اولویت اول و دوم برای این گروه تحصیلی «استفاده از اپلیکیشنها» است. در مجموع ۷۴ درصد از این گروه «استفاده از خدمات آنلاین اپلیکیشنها» را یا در اولویت اول و یا دوم انتخاب کرده اند. در واقع هیچ یک از گروه‌های دیگر این اقبال را نسبت خدمات اپلیکیشن ها نشان نداده اند.
- «استفاده از شبکه‌های اجتماعی» به نوعی در میان اولویت های این گروه گم شده است. به نحوی که «استفاده از اپلیکیشنها» حتی در اولویت دوم، با ۳۷ درصد، شبکه های اجتماعی را با ۳۳/۳ درصد کنار زده است. بنابراین «استفاده از شبکه‌های اجتماعی» جایی میان اولویت دوم سوم قرار می‌گیرد.
- مانند سایر گروه‌ها اولویت سوم استفاده «مکالمه» است.
- اولویت چهارم اگرچه استفاده از «سایت های اینترنتی» است اما ۲۲/۲ درصد از مشارکت کنندگان کارشناسی ارشد به بالا آن را به عنوان اولویت اول خود انتخاب کرده اند. درحالی که دیپلم و زیر دیپلم ۱۵/۸ درصد و کاردانی و کارشناسی ۸/۸ درصد سایت را در اولویت اول انتخاب کرده اند.
- اولویت آخر استفاده از امکانات تلفن همراه است.
- زنان ساعات بیشتری از مردان از گوشی خود استفاده میکنند.
- در مجموع بالاتر ۵۰ ساله‌ها کمتر از گروه‌های دیگر از گوشی همراه استفاده میکنند.
- بر اساس این آمار با افزایش سن زمان استفاده از تلفن همراه ه نیز افزوده می‌شود.
- به نظر تحصیلات ارتباط معنادار و معینی با تحصیلات مشارکت کنندگان ندارد.
- مشارکت‌کنندگان در انتخاب اینکه استفاده از پیام‌رسان‌ها و خدمات اپلیکیشنها اولویت اول‌شان است یا دوم با هم اختلاف نظر داشته‌اند. برخلاف آنکه تقریبا اولویت‌های بعدی را بدین ترتیب چیده‌اند.
- اولویت سوم مکالمه با تلفن است.
- اولویت چهارم استفاده از سایت‌های اینترنتی است.
- اولویت پنجم استفاده از امکانات گوشی بوده است.
- اولویت اول و دوم زنان استفاده از خدمات اپلیکیشن‌هاست و اولویت اول مردان مکالمه از طریق تلفن همراه است.
- مردان علایق و اولویت‌های پراکنده‌تری نسبت به زنان دارند.
- بالا بودن درصد انتخاب کنندگان در هر اولویت نشان می دهد، ۳۰ تا ۵۰ ساله‌ها بیشتر از گروه‌های سنی دیگر انتخاب‌های مشابه و و الگوی رفتار همگن دارند.
- در گروه سنی زیر ۳۰ سال «استفاده از سایت‌های اینترنی» اهمیتی بیش از انتظار کسب کرده است.
- اولویت اول هر سه گروه سنی با یکدیگر متفاوت است. اما در اولویت سوم، چهارم و پنجم مشابهت الگوی مصرف از تلفن همراه دیده می‌شود.
- فراوانی «مکالمه» برای دو گروه سنی زیر ۵۰ سال، به میانگین نزدیک است و در اولویت سوم قرار می‌گیرد.
- مجموع یافته نشان می‌دهد سن افراد در الگوی مصرف تلفن همراه مؤثر است. با افزایش سن استفاده از اینترنت روی گوشی به سمت مکالمه نیل پیدا می‌کند.
- علایق و اولویت‌های دیپلم و زیر دیپلم به نحوی پراکنده تر میان گزینه‌ها توزیع یافته است.
- این گروه تحصیلی کاردانی و کارشناسی بیش از سایر گروه‌ها از گوشی همراه برای مکالمه استفاده می‌کند.
- افراد دارای مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر بیش از گروه‌های دیگر از تلفن همراه برای استفاده خدمات اپلیکیشنها استفاده میکنند.
- اگرچه تفاوت‌های مشخصی میان گروه‌های تحصیلی می‌توان دید اما بر اساس این پژوهش نمی‌توان استنباط کرد که افزایش و کاهش تحصیلات تفاوت معنا داری در الگوی استفاده از تلفن همراه ایجاد می‌کند.
کدام دسته از اپلیکیشن‌های ایرانی بیشتر به کارتان می آید؟
برای پاسخ به این پرسش مجموعه ی گسترده‌ای از ۲۳ دسته اپلیکیشن را مورد توجه قرار دادیم. و از مشارکت‌کنندگان خواستیم که در میان این دسته ها، حداقل ۲ و حداکثر ۱۱ اپلیکیشن را که از خدمات آن بهره می گیرند انتخاب کنند.
در اینجا ترتیب اولویت مورد توجه نبوده است.
| شبکه‌های اجتماعی پیام رسان کتابخوان پرداخت اپ استور ادیت صوت و تصویر آموزش زبان آموزشی | بازی پادکست پخش موسیقی پخش و دانلود فیلم رژیم درمانی ورزش و سلامت فیلترشکن مدیریت مالی | مذهبی والدگری و کودک شبکه سینمای خانگی مدیرت زمان مسیریاب فروش آنلاین سایر |
سیمای عمومی یافته‌ها
- بیشترین استفاده از اپلیکیشن های داخلی مربوط به اپلیکیشن های خدمات بانکی با ۶۵ درصد و کمترین آن اپلیکیشن های مربوط به والدگری و کودک با ۱/۲ درصد است.
- پیام رسان‌های داخلی نیز مورد توجه مشارکت کنندگان بوده و با ۴۵ درصد در رتبه دوم قرار می گیرد.
- مسیریاب‌های داخلی[3] با ۳۰ درصد رتبه سوم را دارد.
- شبکه‌های اجتماعی و فیلترشکن ها با ۲۸/۷ درصد سومین دسته اپلیکیشنی داخلی بودند که مورد توجه مشارکت کنندگان قرار گرفته است.
- باید توجه کنیم که فاصله میان اولین انتخاب یعنی «اپلیکیشن های بانکی و پرداخت» تا سومین انتخاب یعنی مسیریاب بیش از دو برابر است.
زنان کدام دسته اپلیکیشن را انتخاب کرده‌اند؟
- اولین و دومین انتخاب زنان اپلیکیشن‌های پرداخت بانکی و پیام‌رسان‌ها است. انتخابی شبیهِ میانگین کل نظرات مشارکت کنندگان.
- در سومین انتخاب، مسیر زنان از معدل نظرات مشارکت کنندگان جدا می‌شود و به جای مسیریاب، فیلترشکن‌های داخلی را انتخاب میکنند.
- اپلیکیشن‌های مدیریت مالی و مدیرت زمان و والدگری در رده آخر استفاده زنان قرار می‌گیرد.
- با توجه به پراکندگی و توزیع تکرار شونده انتخاب‌ها به نظر می‌رسد به طور نسبی زنان در استفاده از اپلیکیشنها الگوی همگنی دارند.
اپلیکیشن های مورد استفاده مردان
- مردان مانند میانگین کل مشارکت‌کنندگان از اپلیکیشن‌های بانکی و پرداخت بیش از هر دسته دیگری استفاده میکنند.
- دسته بعدی اپلیکیشن‌های مورد استفاده مردان، مسیریاب و پیام رسان‌ها هستند که با ۳۰ درصد کمتر در رده دوم انتخاب مردان قرار می‌گیرند.
- شبکه‌های اجتماعی در رده سوم و فیلترشکن در رده چهارم قرار می‌گیرد.
- اپلیکیشن‌های آموزش زبان، رژیم درمانی و والدگری هیچ مخاطبی از میان مردان نداشته‌اند.
- فاصله چشمگیر میان اپلیکیشن‌های پرداخت و سایر اپلیکیشنها موردی برجسته و واجد اهمیت است.
- مردان بیشتر از زنان و زنان کمتر از میانگین کل از تلفن همراه برای شبکه اجتماعی استفاده می کنند.[4] در حالی که زن ها از پیام رسان های داخلی بیشتر استفاده می کنند.
- مردها ۲ درصد بیشتر از میانگین از اپلیکیشن‌های بانکی و پرداخت استفاده میکنند و زن ها ۵ درصد کمتر از میانگین.
- در حالی که ۶ درصد از زنان، مخاطبان اپلیکیشن‌های آموزش زبان و رژیم درمانی داخلی هستند، مردان اصلا از این اپ ها استفاده نمی کنند. همچنین ۲ در صد از زنان از اپلیکیشن‌های والد و کودک استفاده می کنند ولی مردها اصلا از آن استفاده نمی کنند.
- همچنین مردها ۱۷ درصد بیشتر از زنان از مسیریاب‌های داخلی در رانندگی کمک می‌گیرند.
- مردان حدود ۲ برابر زنان با تلفن همراه خود در اپ های داخلی بازی می کنند. و زنان حدودا ۳/۱ بیشتراز مردان با تلفن همراه خود مردان به پادکست گوش می دهند.
- به طور کلی به نظر می‌رسد مردها از تلفن همراه خود استفاده متعارف‌تری دارند در حالی که زنان کاربری‌های متنوع‌تری را دارند و اپلیکیشن‌های متنوع‌تری را مورد توجه قرار می دهند.
- سه انتخاب اول زنان به نحو معناداری درصد بالاتری دریافت کرده است. که استفاده از شبکه های اجتماعی، پیام رسان‌ها و فیلترشکن‌های خارجی به ترتیب ۷۵، ۶۲ و ۵۸ درصد را کسب کرده‌اند.
- در حالی که استفاده زنان از اپلیکیشن‌های داخلی بازی، کمتر از میانگین مشارکت‌کنندگان بود، در اپلیکیشن‌های خارجی بیشتر از میانگین بازی می کنند.
- زنان همچنان از مسیریاب‌های داخلی از بیشتر از مسیریاب‌های خارجی بهره می‌گیرند.
- مردان بیشتر از زنان و زنان کمتر از میانگین کل از تلفن همراه برای شبکه اجتماعی استفاده می کنند.[5] در حالی که زن ها از پیام رسان های داخلی بیشتر استفاده می کنند.
- در حالی که ۶ درصد از زنان، مخاطبان اپلیکیشن‌های آموزش زبان و رژیم درمانی داخلی هستند، مردان اصلا از این اپ‌ها استفاده نمی‌کنند.
- مردها بیشتر از زنها از تلفن هراه برای بازی و مسیریاب استفاده میکنند.
- به طور کلی به نظر می‌رسد مردها از تلفن همراه خود استفاده متعارف‌تری دارند در حالی که زنان کاربری‌های متنوع‌تری را دارند و اپلیکیشن‌های متنوع‌تری را مورد توجه قرار می‌دهند.
شکل استفاده از اپلیکیشن‌های خارجی میان زنان و مردان
- سه انتخاب اول مردان به نحو معناداری درصد بالاتری دریافت کرده است. «استفاده از شبکه‌های اجتماعی»، «پیام‌رسان‌ها» و «فیلترشکن‌های خارجی» به ترتیب ۷۸/۸، ۷۲ و ۵۳ درصد را کسب کرده‌اند.
- مردها از اپ‌های کتابخوان خارجی بیشتر از معادل داخلی شان استفاده میکنند.
- مردها برای پادکست بجای اپلیکیشن داخلی از اپلیکشن خارجی استفاده می کنند.
- ۲۷/۳ درصد از مردان برای مسیریابی از اپلیکیشن خارجی استفاده می کنند این میزان کمتر از استفاده آنان از مسیریاب‌های داخلی است.
- رفتار زنان و مردان در استفاده از شبکه‌های اجتماعی، پیام رسان ها و فیلترشکن‌های خارجی کاملا همگن است. بر خلاف الگوی رفتاری آنان در اپلکیشن‌های داخلی که تفاوت‌هایی میان آنان دیده می‌شد.
- به طور کلی شبکه‌های اجتماعی، پیام رسان‌ها و فیلترشکن‌های خارجی در میان همه اپلیکیشن‌های داخلی و خارجی بیشترین فراوانی را کسب کرده‌اند. این وضعیت را می توان ناشی از جایگاه کانال‌های ارتباطی جدید از یک سو و مسئله فیلترینگ در ایران از سوی دیگر دانست.
استفاده از اپلیکیشنها بر اساس تحصیلات
زیردیپلم و دیپلم
- اولویت اول مشارکت کنندگان زیردیپلم و دیپلم در استفاده از اپلیکیشن های داخلی، پیام رسان‌ها هستند که اولویت اول ۳۵ درصد این گروه را تشکیل داده است.
- استفاده از شبکه های اجتماعی نیز دومین فراوانی را برای این گروه دارد.
- اگرچه اپلیکیشن‌های پرداخت توسط بیش از ۷۰ درصدمشارکت کنندگان دانشگاهی انتخاب شده است اما به نظر می‌رسد این وضعیت را محصول سن و مسئولیت ای فردی و اجتماعی آنها گذاشت.
- استفاده از پیام‌رسان‌ها و شبکه های اجتماعی برای این گروه از آن جهت دارد که کاربرد دارد که پلتفرم‌های تشکیل کلاس‌های درسی و دوره آموزشی آنان است.
- نکته قابل توجه آن است که اپلیکیشن‌های فروش آنلاین از اپ‌های کتابخوان، ادیت صداو تصویر، آموزش زبان و … داخلی فراوانی بیشتری را کسب کرده‌اند.
- همچنین این گروه تحصیلی از هیچ اپلیکیشن داخلی آموزشی استفاده نمی کند!
کاردانی و کارشناسی
- پرداخت پرکاربرد ترین اپلیکیشن مورد استفاده افراد دارای مدرک کاردانی و کارشناسی است. و پیام رسان‌های داخلی با ۳۰ درصد امتیاز کمتر در رده دوم قرار دارد.
- این گروه تحصیلی از اپلیکیشن‌های مسیریاب داخلی استفاده قابل توجهی دارد.
ارشد و دکتری
- بارزترین نکته در تحلیل آمار این گروه تحصیلی اهمیت اپلیکیشن‌های پرداخت است. که با ۷۴/۱ درصد فراوانی فاصله ای ۴۵ درصدی با دست اپلیکیشن ها بعدی را دارد.
- نکته جالب توجه در الگوی رفتاری این گروه آن است که پس از پرداخت بلافاصله مجموعه اپلیکیشن‌هایی قرار می‌گیرد که اصطلاحا محصولات فرهنگی عرضه میکنند. یعنی اپ‌های کتابخوان و پادکست. در جایگاهی معادل فیلترشکن و پیام‌رسان و بالاتر از اپلیکیشن‌های مسیریاب قرار می‌گیرد.
- اپلیکیشن‌های رژیم درمانی، ورزش و سلامت، مدیریت مالی، مذهبی، والدگری و مدیریت زمان هیچ فراوانی را به خود اختصاص نداده است.
یک نگاه سریع:
- درحالی زیر دپیلم و دیپلم تنها ۵ درصد از اپ‌های کتابخوان استفاده می کنند، ۲۹/۶ درصد از کارشناسی ارشد و بالاترها از این دسته اپ استفاده میکنند و کاردانی و کارشناسی ۱۳/۹ درصد. در واقع درباره اپ های کتابخوان می‌توان گفت که با افزایش سطح تحصیلات اقبال به آن نیز افزایش می‌یابد.
- بررسی نتایج اپلیکیشن های داخلی و خارجی نشان می‌دهد روی هم رفته برای افراد زیر دیپلم و دیپلم شبکه‌های اجتماعی و پیام رسان‌ها کاربرد بیشتری دارد (و برخلاف تصور استفاده حاشیه‌ای از گوشی کم است و دلایلی دارد)
- به طور کلی نمی‌توان ارتباط قطعی معناداری میان سسله مراتب تحصیلی و الگوی رفتاری مشارکت کنندگان درنظر گرفت. با این می توان گفت که سطوح بالای تحصیلی استفاده بیشتری از اپلکیشن های آموزشی و فرهنگی دارند.
چرا اپلیکیشن‌های تلفن همراه‌مان را حذف می‌کنیم؟
زنان به چه دلایل اپلیکیشنی را حذف میکنند؟
- مهم ترین دلیل حذف اپلیکیشنها برای زنان «عدم استفاده» است.۵۷/۶ درصد آنان اعلام کرده‌اند که چون از اپلیکیشنی استفاده نمی‌کردند آن را حدف کرده‌اند.
- «خالی کردن فضای گوشی» با ۴۸/۵ درصد دومین دلیل زنان برای حذف اپ از گوشی است.
- سومین عاملی که منجر به حذف اپلیکیشن از روی تلفن همراه زنان است، «جایگزینی با اپلیکیشن بهتر» است که دلیل ۳۶/۴ درصد از مشارکت کنندگان بوده است.
- اما بی‌اهمیت‌ترین دلایل زنان برای حذف اپ «پولی بودن» و «مصرف زیاد باتری» است.
مردان به چه دلایل اپلیکیشنی را حذف میکنند؟
- ۵۰ درصد از مردان به علت «عدم استفاده» اپلیکیشن‌هایی را از گوشی خود پاک میکنند.
- «جایگزینی با یک اپلیکیشن بهتر» که ۲۵ درصد از مردان آن را انتخاب کرده اند، دومین دلیل حذف اپلیکیشن برای آنان است.
- سومین دلیلی که مردها اپلیکشنی را از گوشی خود پاک می کنند؛ با ۲۱/۷ درصد فراوانی «خالی کردن فضای گوشی» است.
- پولی بودن برای مردان هم عامل کم اهمیتی در حذف اپلیکیشن از گوشی است.
- فیلترینگ و پولی بودن بی اهمیت ترین عامل حذف اپلیکشن برای مردهاست.
- در دلایل اصلی و مهمتر، رفتار زنان و مردان در حذف اپلیکیشن ها مشابهت زیادی با هم دارد و به نظر نمی‌رسد جنسیت تاثیری بر آن داشته باشد.
- چهارمین دلیل برای حذف اپلیکیشن برای مردان «دشواری استفاده است» در حالی که زنان سایر دلایل را انتخاب کرده‌اند. که به نظر می‌رسد ذهنیت ما (طراحان پژوهش) از ذهنیت زنان فاصله دارد.
- به طور کلی به نظر می‌رسد پولی بودن و فیلترینگ مانع کم‌اهمیتی برای مخاطبان اپلیکیشن ها است.
- (می توان نتیجه گرفت که اساسا فلیترینگ با هر هدفی که صورت گرفته است، نتوانسته محدودیت قابل تعیین کننده‌ای برای کاربران ایجاد کند.
- همچنین نتایج پژوهش پیشین[6] نشان می‌دهد که در ایران کاربران اساسا خدمات اپلیکیشنها را خریداری نمی کنند.
- به طور کلی به نظر می رسد زنان و مردان، اپلیکیشن هایی را بر گوشی هایشان نصب کرده اند که یا نیازشان را برطرف نمی‌کرده و یا کارآیی لازم را نداشته است.
حذف اپلیکشن‌ها در گروه‌های سنی
| زیر ۳۰ سال | ۳۰ تا ۵۰ سال |
| خالی کردن جایگزینی عدم استفاده | عدم استفاده خالی کردن جایگزینی |
گروه سنی ۵۰ سال به بالا
ترتیب دلایل حذف اپلیکیشن ها در گروه سنی ۵۰ سال بیشتر به ترتیب زیر است:
- خالی کردن
- عدم استفاده
- دشواری استفاد
همه دلایل مطرح شده دیگر در پرسشنامه اعم از پولی یا فیلتر بودن، اختلال در برنامه جایگزینی با اپلیکیشن بهتر هیچ فراوانی را به خود احتصاص نداده است![7]
- پولی بودن برای گروه سنی زیر ۳۰ سال هیچ فراوانی را کسب نکرده است در حالی که برای گروه سنی ۳۰ تا ۵۰ سال پولی بودن جز عوامل میانی حذف از گوشی است.
- بر خلاف دو گروه اول سنی یعنی زیر ۵۰ ساله‌ها که حذف کردن با هدف «جایگزینی با اپلیکیشن بهتر» مورد نظر بوده است، این گزینه دلیل هیچ یک از افراد در گروه سنی بالای ۵۰ سال نبوده است. در «عوض دشواری کار کردن با اپلیکیشن» یکی از سه دلیل اصلی حذف کردن اپ ها بوده است.
نوع پراکندگی پاسخ به این سوال در مجموع نشان می‌دهد نسبت معنا داری میان سن و دلایل حذف اپلکیشن ها وجود ندارد. با این حال دو نکته قابل توجه است.
- رفتار دو گروه سنی اول به یکدیگر شباهت زیادی دارد به این معنا می‌توان چنین برداشت کرد که الگوی رفتاری زیر ۵۰ ساله ها به طورنسبی همگن است.
- به نظر می‌رسد، گروه سنی بالای ۵۰ سال شناخت کمتری از تنوع و کاربری اپلیکیشنها دارند.
- همچنین در سنین بالاتر، سهولت استفاده از اپ، برای فاکتوری مهم است.
فصل دوم؛ اپلیکیشن های بانکی
کدام اَپ بانکی
ویژگی های جذاب اپلیکیشن‌های بانکی
در فصل دوم به دنبال شناخت رفتار مشارکت‌کنندگان در زمینه استفاده از اپلیکیشن‌های بانکی هستیم. اینکه اپلیکیشن کدام بانک‌ها بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد و چرا؟
کدام اَپ بانکی
در گام اول از مشارکت‌کنندگان خواستیم که در میان اَپ‌های بانکی زیر از کدام که استفاده میکنند. انتخاب بدون محدودیت تعداد بوده است.
با ذکر این نکته که بانک مهر ایرانیان و صادرات به واسطه پرتکرار بودن از گزینه سوال باز «سایر» استخراج شده اند.
| سامان (بلوبانک) تجارت ملت ملی پارسیان اقتصاد نوین رفاه کشاورزی | آینده بانک شهر پاسارگاد رسالت سپه مسکن سایر |
بیشترین فراوانی با ۳۴/۷ مربوط به بانک ملی و کمترین فروانی با ۱/۴درصد مربوط به بانک سپه و مسکن است.
ویژگی های جذاب اپلیکیشن های بانکی
در این بخش به دنبال آنیم که بدانیم؛ مشتریان بانک‌ها با چه دلایل و انگیزه هایی اپلیکیشن‌های، بانکی را انتخاب میکنند. لذا از مشارکت‌کنندگان خواسته شد که از بین گزینه‌های زیر حداکثر ۸ مورد را انتخاب کنند.
| طراحی کاربردی تنوع عملیات بانک سهولت ورود خدمات بدون نیاز ورود به اپلیکیشن راه اندازی بدون مراجعه به شعبه | خدمات مدیریت مالی امنیت داده های شخصی ثبت خودکار رمز دوم سایر |
زنان و اپلیکیشن های بانکی
- ۵۵ در صد از زنان، اعلام کرده‌اند که دلیل انتخاب اپلیکیشن بانکی برایشان «راه اندازی بدون مراجعه به شعبه» است.
- «تنوع عملیات بانک» با ۴۶ درصد، در رده دوم و «خدمات مدیریت مالی» با درصد در رده سوم قرار می‌گیرد.
- دریافت «خدمات بدون نیاز ورود به اپلیکیشن» در آخرین اولویت‌ها قرار می‌گیردو تنها ۸ درصد زنان این گزینه را انتخاب کرده‌اند.
مردان و اپلیکیشن‌های بانکی
- «سهولت ورود به اپلیکیشن بانکی» با ۶۰/۶ درصد پرتکرارترین دلیل برای مردان در انتخاب یک اپلیکشن بانکی است.
- پس از آن «تنوع عملیات بانکی» قرار می‌گیرد که ۵۷/۶درصد از مردان به آن اشاره کرده‌اند.
- «راه اندازی بدون مراجعه به شعبه» مورد توجه ۵۴/۵ درصد از مردان برای انتخاب اپلیکیشن بانک بوده است
- دریافت «خدمات بدون نیاز ورود به اپلیکیشن» با ۱۸/۲ درصد فراوانی، آخرین انتخاب مردان بوده است.
- مجموع درصد گزینه های انتخاب شده در میان ۸ گزینه فوق نشان می دهد؛ که مشارکت‌کنندگان گزینه‌های متعددی را انتخاب کرده اند. بنابراین می توان نتیجه گرفت که همه گزینه های مورد سوال عوامل مهمی برای پاسخ گویان بوده است.
- از آنجا که مجموع درصدهای انتخاب شده توسط زنان کمتر بود، می توان تتیجه گرفت که از مردان بیشتر از زنان گزینه‌های مختلف را انتخاب کرده اند.
- برای مرادن دو فاکتور «سهولت ورود به اپلیکیشن بانکی» و «تنوع عملیات بانکی» پر ا‌همیت‌ترین دلیل انتخاب اپلیکیشن بانکی است.
- دو فاکتور «راه اندازی بدون مراجعه به شعبه» و «تنوع عملیات بانک» برای زنان در انتخاب اپلیکیشن بانکی اهمیت بیشتری دارد.
فصل سوم؛ فیلترینگ
در این بخش نگاهی به برخی از ابعاد مسئله فیلترینگ و نوع مواجه مشارکت کنندگان به آن می اندازیم.
آیا از فیلترشکن استفاده می‌کنید؟
پاسخ ۹۵ درصد از مشارکت کنندگان «بله» بوده است. بنابراین پاسخ چنان همگن است که تحلیل آن موضوعیتی ندارد.
فلیتریگ چقدر هزینه روی دست ما می گذارد؟
برای سنجش آنکه ماهیانه چه میزان پول برای فیلترشکن پرداخت می شود از مشارکت کنندگان خواسته شد بین گزینه های زیر انتخاب کنند.
- رایگان
- ۱۰ تا ۳۰ هزار تومان
- ۳۰ تا ۵۰ هزار تومان
- ۵۰ تا ۱۰۰ هزار تومان
- ۱۰۰ هزار تومان به بالا
زنان و مردان چقدر هزینه میکنند؟
- نتایج نشان می دهد ۶۶ درصد زنان از فیلترشکن رایگان استفاده می کنند. در حالی که ۵۵/۲ درصد از مردان پول اینترنت نمی‌دهند.
- ۱۴ درصد از زنان بیشترین هزینه (گزینه ۱۰۰ هزار تومان به بالا) را برای خرید فیلترشکن می کنند ولی ۳۱ از مردان این هزینه را می‌پردازند.
- نتایج نشان می‌دهد مردان به نحو معنا داری بیش از زنان برای فعال کردن فیلترشکن پول خرج میکنند.
مقایسه هزینه‌کرد زنان و مردان برای فیلترشکن
میزان هزینه‌کرد گروه‌های سنی برای فیلتر شکن
- زیر ۳۰ ساله ها عموما به طور رایگان فیلترشکن را روی تلفن همراه خود فعال می کنند. در حالی که ۷۵ درصد این گروه سنی از فیلترشکن رایگان استفاده می کنند، تنها ۱۶/۷ درصد بیشتر ۱۰۰ هزارتومان برای فیلتر شکن می‌پردازند.
- در گروه سنی ۳۰ تا ۵۰ سال وضعیت میانه‌ای حاکم است. ۶۱/۵ درصد یعنی تقریبا معادل میانگین، پولی برای فیلترشکن پرداخت نمی‌کنند. و تنها ۱۵/۴ درصد از آنان ۱۰۰ هزار تومان و بیشتر برای فعال سازی فیلترشکن هزینه می کنند.
- وضعیت در گروه سنی بالای ۵۰ سال به ترتیب دیگری است. در این گروه تنها ۴۱/۷ درصد، فلیترشکن رایگان دارند یعنی حدود ۲۰درصد کمتر میانگین کل. در حالی که ۵۰ درصد آنان بیشتر از بیشتر ۱۰۰ هزار تومان برای فیلتر پرداخت میکنند. یعنی بیش از ۳۰ درصد بیشتر از میانگین کل.
- به نظر می رسد «سن» بر میزان هزینه کرد برای خرید فیلترشکن تاثیر معنا داری دارد. به این ترتیب که هر چه میزان سن افزوده می‌شود افراد برای فیلترشکن پول خرج میکنند.
- دلیل این امر می‌تواند متعدد باشد اما محدودیت منابع مالی در سنین پایین‌تر و پرحوصله بودن آنان برای وقت گذاشتن و جستجو برای فعال کردن فیلترشکن‌های رایگان مناسب، می‌تواند از دلایل آن باشد.
آیا اخبار فیلترینگ را پیگیری می کنید؟
۶۰ درصد پاسخ‌دهندگان اعلام کرده‌اند که اخبار فیلترینگ را پیگیری میکنند.
- زنان ۵۴/۲ درصد و مردان ۷۶/۸ درصد اخبار مربوط به فیلترینگ را پیگیری می کنند.
- مردان بیش از زنان اخبار فیلترینگ در کشور را پیگیری می کنند.
گروه‌های سنی و پیگیری اخبار فیلترینگ
- بیشترین پیگیری اخبار فیلترینگ در گروه سنی بالای ۵۰ سال با ۸۰/۳ درصد دیده می‌شود.
- دومین گروه سنی در پیگیری اخبار فیلترینگ مربوط به زیر ۳۰ ساله‌ها با ۶۲ درصد است.
- و آخرین گروه که پایین‌ترین درصد پیگیری اخبار فیلترینگ را داشته است با ۳۵/۷ درصد گروه ۳۰ تا ۵۰ سال است.
- به نظر نمی‌توان گفت که سن مشارکت‌کنندگان در پیگیری اخبار فیلترینگ تاثیر دارد.
اخبار فلیترینگ را از چه کانال‌هایی پیگیری می کنند؟
برای پاسخ به این سوال مشارکت کنندگان از بین موارد زیر حداکثر ۲ گزینه را انتخاب کرده اند.
| خبرگزاری رسمی کانال های پیام‌رسان داخلی کانال های پیام‌رسان خارجی | شبکه های اجتماعی وب‌سایت خبری |
دولت چهاردهم و فیلترینگ
با آغاز به کار دولتِ جدید، کیفیت، سرعت و پایداریِ اینترنت بهتر خواهد شد؟
این سوال در بخش پایانی پرسشنامه پرسیده شده است و مشارکت کنندگان نظرات‌شان را در طیفی از خیلی بهتر خواهد شد تا خیلی بدتر خواهد شد اعلام کردند.
- زنان و مردان دیدگاه‌های مشابهی با یکدیگر داشتند. بیشترین به فاصله زیاد به گزینه «تفاوتی نخواهد داشت» اختصاص داشت که ۷۴/۵ زنان و ۷۱/۹ مردان درصد آن را انتخاب کرده‌اند.
- انتخاب بعدی گزینه «بهتر خواهد شد» بود که شامل نظر ۱۷ درصد از زنان و ۱۵/۶ از مردان می‌شود.
- سایر گزینه‌ها فراونی کمی را دریافت کرده‌اند.
- دیدگاه زنان و مردان با یکدیگر شباهت زیادی دارد اگرچه زنان اندگی کمتر گزینه های سرحدی را انتخاب کرده اند.
- انتخاب گزینه «تفاوتی نخواهد داشت» بیش از آنکه نشانه‌ای از خوشبینی یا بدبینی به دولت باشد، به نظر بیان و بازتاب نوعی ناامیدی از ایجاد تغییر در کشور است.
- با این حال اینکه گزینه بعدی پس از این اعلام ناامیدی، حدی از خوشبینی است که پیش‌بینی می‌کند در دولت چهاردهم اوضاع فیلترینگ « بهتر خواهد شد» و مجموع فراوانی دو گزینه «خیلی بهتر خواهد شد» و «بهتر خواهدشد» که ۲۰/۳ درصد است نشان می‌دهد که وزن خوشبینی به عملکرد دولت جدید در این زمینه بیشتر است. زیرا دو گزینه «خیلی بدتر خواهد شد» و «بدتر خواهد شد» مجموعا ۶/۴ درصد نظرات را جلب کرده است.
از نظر شما کیفیت و سرعت اینترنت، اولویتِ چندم دولت چهاردهم است؟
گروه سنی زیر ۳۰ سال و ۳۰ تا ۵۰ سال چشم‌انداز مشابهی درباره سرعت، کیفیت و پایداری اینترنت در دولت چهاردهم دارند.
- در میانِ زیر ۳۰ ساله‌ها در مجموع ۱۷/۳ درصد وضعیت آینده را «خوب» یا «خیلی خوب» ارزیابی میکنند و ۳۰ تا ۵۰ ساله‌ها ۱۶/۷ درصد.
- در حالیکه در گروه سنی بالای ۵۰ سال، این آمار معادل ۳۳/۳ درصد است.
- در هر دو گروه سنی زیر ۵۰ سال حدود ۷۳ درصد معتقد بودند که وضعیت اینترنت در دولت پزشکیان «تفاوتی نخواهد داشت».
- ۷/۶ ۶ درصد از مشارکت کنندگان بالای ۵۰ سال به نظرشان اوضاع اینترنت در دولت جدید «تفاوتی نخواهد داشت».
- گروه سنی زیر ۳۰ سال گمان نمی‌کند که این وضعیت در آینده «بدتر خواهد شد» بلکه ۸/۷ در آنان معتقدند که کیفیت، سرعت و پایداری اینترنت «خیلی بدتر خواهد شد».
- در میان مشارکت کنندگان ۳۰ تا ۵۰ سال، ۲/۴ درصد معتقدند وضعیت اینترنت «بدتر خواهد شد» و ۴/۹ درصد فکر می کنند وضعیت آن «خیلی بدتر خواهد شد».
- هیچ یک از گروه سنی بالای ۵۰ سال آینده اینترنت در دولت جدید را «بدتر» یا «خیلی بدتر» نمی‌بیند.
- به نظر می رسد دیدگاه مشارکت کنندگان در دو گروه سنی زیر ۵۰ سال و گروه سنی بالای ۵۰ سال با یکدیگر فرق دارد. گروه اول بدبینی و نا امیدی بیشتری از تغییر کیفیت، سرعت و پایداری اینترنت در دولت جدید دارند اما گروه دوم خوشبنی بیشتر و بدبینی کمتری به تغییر آن در آینده نزدیک دارد.
رفع فیلترینگ و اولویت دولت جدید
در سوال آخر در پی آن هستیم که به ذهنیت مشارکت‌کنندگان درباره برنامه رفع فیلترینگ در دولت چهاردهم نزدیک شویم. به این منظور از مشارکت‌کنندگان خواسته شده است در میان گزینه زیر یک مورد را انتخاب کنند.
- اولویت اول است و به هر نحوی آن را پیش خواهد برد.
- اولویت است ولی دولت قدرت تغییر آن را ندارد.
- اولویت اول نیست اما همه تلاش خود را برای بهتر شدن می‌کند.
- اصلاً اولویت نیست و در حد حرف باقی می‌مانَد.
در میان گزینه های فوق گویه‌های ۱ و ۲ درباره انگیزه‌های دولت جدید خوشبین است و تمایز در میزان توانمندی آن در اجرا است که گویه ۱ مثبت و گویه دوم منفی است
گزینه ۳ و ۴ درباره انگیزه‌های دولت برای رفع فیلترینگ مردد یا بدبین است، در گزینه ۳ اما ظرفیت اجرایی برای دولت قائل است که می‌تواند مؤثر باشد و در گزینه ۴ به انگیزه دولت خوشبین نیست و به تبع امکان عملیاتی شدن آن را منتفی می‌داند.
نسبت جنسیت و رویکرد دولت به رفع فیلترینگ
- درحالی که ۹/۴ درصد از مردان انگیزه و قدرت کافی را برای رفع فیلترینگ در کشور می بینند، ۲/۱ زنان به چنین گزینه مثبتی قائل هستند.
- ۱۴/۹ درصد از زنان اگرچه رفع فیلترینگ را اولویت دولت ندانسته اند اما معتقد هستند دولت تلاش خود را برای بهتر شدن انجام می‌دهد . در میان مردان ۲۵ درصد چنین نظری را دارند.
- به طور میانگین ۲۵/۳ درصد از مشارکت کنندگان انگیزه تغییر در دولت را می بینند اما معتقدند قدرت کافی برای اعمال تغییر را ندارد. این فراوانی برای زنان ۲۱/۳ و مردان ۳۱/۳ است.
- ۶۱/۷ درصد از زنان درباره رفع فیلترینگ نه به انگیزه های دولت جدید خوشبین هستند نه به امکاناتی برای عملیاتی شدن آن در دولت می‌بینند. مردان با بدبینی کمتری ۳۴/۴ درصد گزینه «اصلاً اولویت نیست و در حد حرف باقی می‌مانَد» را انتخاب کرده اند.
- بررسی تمام گزینه ها نشان می دهد زنان بیش از مردان به امکان رفع فیلترینگ توسط دولت جدید، امیدوار هستند. یافته های که از نتایج پرسش قبل نیز قابل استنتاج است.
- هیچ یک از مشارکت کنندگان ۳۰ تا ۵۰ سال موافق این گزینه نبوده است که فیلترینگ «اولویت اول است و به هر نحوی آن را پیش خواهد برد» با این حال زیر ۳۰ ساله ۴/۳ درصد و و بالای ۵۰ ساله ها ۸/۳ درصد این گزاره را درباره رفع فیلترینگ قبول دارند.
- این گزاره که دولت انگیزه و اولویت رفع فیلتر را دارد اما توان آن را ندارد از نظر ۴۱/۷ درصد گروه سنی بالای ۵۰ سال درست است و گزاره مقابل آن یعنی اولویت اول نیست اما همه تلاش خود را می کند.
- به نظر می رسد این گروه سنی عنصر امیدوار کننده بیش از آنکه در شرایط ببیند در رویکرد دولت چهاردهم می بیند. به ویژه آنکه ۳۳/۳ درصد معتقد هستند که اولویت دولت نیست و ۵۰ در صد معتقدند رفع فیلترینگ، اولویت دولت است فارغ از آنکه بتواند آن را محقق کند یا نه.
- مانند سوال قبل وضعیت در دو گروه سنی زیر ۵۰ سال هم به یکدیگر شبیه است و هم با مشارکت کنندگان بالای ۵۰ سال متفاوت است.
- زیر۳۰ سال‌ها، ۲۱/۷ درصد، رفع فیلترینگ را اولویت دولت می دانند اما مسئله قدرت ناکافی برای اعمال آن می دانند و ۳۰ تا ۵۰ ساله‌ها ۲۴/۴ درصد.
- از آنجا که تنها ۴/۳ درصد از افراد زیر ۳۰ سال، معتقدند رفع فیلتر اولویت دولت نیست اما همه تلاشش را به کار می ببند، ۶۹/۶ درصد (یعنی حدود ۲۰ درصد بیشتر از میانگین کل) معتقدند؛ نه اولویت آن را دارد و نه ظرفیت تحقق آن را. در واقع به نظر می‌رسد جوانترین گروه سنی مورد پژوهش کمترین امید و امکان را برای تغییر و بهبود اینترنت و احتمالا برخی امور دیگر در کشور قائل است.
- وضعیت در گروه سنی میانه در این پژوهش اوضاع اندکی بهتر است. ۲۶/۸ درصد از این گروه معتقد هستند رفع فیلتر «اولویت اول نیست اما همه تلاش خود را برای بهتر شدن می‌کند» گزاره ای که سویه های مثبتی به دولت دارد. و ۴۸/۸ یعنی حدود ۲ درصد پایین تر از میانگین کل بر این باوردند که «اصلاً اولویت نیست و در حد حرف باقی می‌مانَد». با این حال این گروه گزینه اول که هم امید و هم امکان تغییر را در خود دارد اصلا انتخاب نکرده است.
- بنابراین در کل می توان گفت که اگرچه ۳۰ تا ۵۰ ساله ها در مجموع اندکی خوشبین تر از گروه زیر ۳۰ سال هستند، این تفاوت معنادار به نظر نمی آید.
- اما نوع انتخاب‌ها و فاصله میان گروه بالای ۵۰ سال از یک سو و دو گروه با گروه سنی زیر ۵۰ چنان است، که می توان استنتاج کرد بزرگترین گروه سنی به نحو معنا داری به ایجاد بهبودهایی در زمینه فیلترینگ خوشبین است.
[1] متن پرسشنامه به ضمیمه آمده است.
[2] آمارهایی که در گزارش آمده است آمار توصیفی است و از آمار استنباطی استفاده نشده است.
[3] بر اساس پیمایش عمومی سال گذشته گوی مهم ترین اپیلکیشن مسیریاب داخلی مورد استفاده «نشان» است.
[4] در بخش قبل دیدم که استفاده از شبکه های اجتماعی برای زنان اولویت پایین‌تری نسبت مردان داشت.
[5] در بخش قبل دیدیم که استفاده از شبکه های اجتماعی برای زنان اولویت پایین تری نسبت مردان داشت.
[6] همان
[7] دلایل حذف اپلیکیشنها با سطح تحصیلات هیچ رابطه معناداری نشان نداد در نتیجه در گزارش نیامده است.
